ایتوک سنتر سفر و گردشگری
قصر خان شکی، نگینی درخشان در آذربایجان
فهرست این مطلب:
قصر خان شکی یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین بناهای تاریخی آذربایجان است که در شهر شکی واقع شده است. این کاخ که در قرن هجدهم میلادی ساخته شده، نمونه‌ای بی‌نظیر از معماری سنتی آذربایجانی است و ترکیبی از سبک‌های معماری ایرانی، عثمانی و محلی را در خود جای داده است.
قصر خان شکی و پنجره های مشبک این قصر در معماری این قصر از اشعار نظامی گنجوی، شاعر پارسی گوی ایرانی الهام گرفته شده. هنر ساخت این پنجره های مشبک به دوران دور باز می‌گردد. این شیشه های رنگی به شکل موزائیک بین چوب بلوط و گردو و انواع دیگر چوب قرار داده شده. در این پنجره های مشبک بیش از ۱۴هزار قطعه بدون چسب یا میخ سرهم شده اند. منبط کاری با صبر و حوصله زیاد!
تاریخچه‌ای کوتاه
کاخ خان شکی در زمان حکومت خان‌های شکی ساخته شده و محل اقامت تابستانی خان‌ها بوده است. این کاخ در سال 1797 میلادی به دستور محمد حسن خان، یکی از خان‌های شکی، ساخته شده و به عنوان نمادی از قدرت و شکوه خانات شکی به شمار می‌رود.
در دوران جاده ابریشم بازرگانان محلی برای ساخت این شیشه ها ادویه و ابریشم می بردند و با شیشه های مورانوی ایتالیایی عوض می کردند.
در ویدیوی زیر با قصر خان شکی و رقص نور از پنجره های مشبک جمهوری آذربایجان آشنا می شوید:
معماری بی‌نظیر
معماری کاخ خان شکی بسیار چشم‌نواز است و از ویژگی‌های بارز آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شبکه‌های چوبی: یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این کاخ، شبکه‌های چوبی بسیار ظریفی است که در پنجره‌ها و درهای آن به کار رفته است. این شبکه‌ها با دقت و ظرافت خاصی ساخته شده‌اند و نور خورشید را به صورت فیلتر شده به داخل اتاق‌ها می‌تابانند.
- تزئینات داخلی: داخل کاخ با تزئینات بسیار زیبایی مانند گچ‌بری، نقاشی و آینه‌کاری تزیین شده است. این تزئینات با استفاده از رنگ‌های شاد و طرح‌های هندسی و گیاهی، فضایی بسیار زیبا و دلنشین را ایجاد کرده‌اند.
- حیاط و باغ: کاخ خان شکی دارای یک حیاط بزرگ و باصفایی است که با درختان میوه و گل‌های رنگارنگ تزئین شده است. این حیاط مکانی آرام و دلنشین برای استراحت و تفریح بوده است.
“ساخت یک متر مربع شبکه ۶ماه وقت می برد. کوچک ترین اشتباه کافیست که همه چیز را خراب کند. برای بازسازی قصر خان آذربایجان با پنس های کوچک کار کردن و کار مرمت ۲سال طول کشید.”
ساختمان کاخ خانان شکی با طول ۳۱٫۷ متر، عرض ۸٫۵ متر، و ارتفاع ۱۰ متر دو طبقه را داراست. ارتفاع هر طبقه نیز به ۳٫۳۵ متر می‌رسد و چه از نظر نما و چه به‌لحاظ طرح ساخت، بنای کاخ متقارن است. طبقهٔ دوم به‌طور عمودی طبقهٔ یکم را تکرار می‌کند. اتاق‌ها به صورت محور تقارن در یک ردیف قرار می‌گیرد. اتاقی شاهنشین در مرکز هر دو طبقه وجود دارد که، احتمال می‌رود روزگاری به عنوان اتاق پذیرایی خانان از مهمانان مورد بهره‌مندی قرار می‌گرفته است.
رقص نور پس از عبور از شیشه های رنگی در این قاب های مشبک، روزنه ای به دنیای خیال می گشاید.
اهمیت تاریخی و فرهنگی
کاخ خان شکی به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و فرهنگی آذربایجان، در سال 2019 میلادی به همراه مرکز تاریخی شهر شکی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این ثبت جهانی نشان از اهمیت جهانی این بنا و لزوم حفاظت از آن دارد. کاخ خانان شکی در سده ۱۸ میلادی در داخل دیوارهای قلعه بنا شد.
از آثار باستانی و معماری با اهمیت جهانی می‌باشد. کاخ در سال ۱۷۹۷ میلادی از سوی «محمد حسن خان» بنا گردید. کاخ خانان شکی از سوی «گلناره مهمانداراوا»، رئیس کمیته ملی ایکوموس آذربایجان، در سال ۱۹۹۸ م. نامزد ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو شد و در ۷ ژوئیه سال ۲۰۱۹، در میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
امروزه
امروزه کاخ خان شکی به عنوان یک موزه مورد استفاده قرار می‌گیرد و گردشگران می‌توانند از بخش‌های مختلف آن بازدید کنند و از زیبایی و شکوه معماری آن لذت ببرند. اگر به آذربایجان سفر کردید، بازدید از کاخ خان شکی را از دست ندهید. این بنا یکی از زیباترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری این کشور است.
