آموزش در قطر بسیار مورد توجه می باشد. چون به نظر مدیران بنیاد قطر جوانان نه سازنده آینده، که سازنده حال حاضر هستند و می خواهند با حاشیه نشینان اجتماع کار کنند . کسانی که از شیوه فعلی آموزش بهره ای نمی برند.
در این برنامه به سراغ آموزش در قطر و تحصیل در قطر می رویم تا ببینیم طرح های این کشور چه کمکی به پر کردن شکاف آموزشی می کند. امروز به شهر آموزشی بنیاد قطر آمده ایم. این شهرک که به همت موزا مادر امیر قطر ساخته شده، به ابتکار و آموزش اختصاص یافته است. این مجموعه در پهنه ای 12کیلومتری بنا شده و دارای 8 دانشگاه بین‌المللی، خط تراموای برقی و استادیوم ورزشی مخصوص به خود است. اما نخست با اعضای تیم وایز، و طرح های بین المللی برگزیده آن ها که تغییر شایان توجهی در آموزش ایجاد کرده اند، آشنا می شوید.
فهرست این مطلب:
در ویدیوی زیر با آموزش در قطر و پیشگامی بنیاد قطر برای راحتی تحصیل در قطر آشنا می شوید:
هیچ سن و سالی برای اقدام تحصیل در قطر زود نیست و هیچ موضوعی بیش از حد دشوار نیست. حتی اگر مسئله ای نظیر تغییرات آب و هوایی باشد. شعار سازمان ریپ بنفیت که یکی از برندگان جایزه ی وایز بوده همین است. این سازمان غیرانتفاعی صدها میلیون کنش‌گر آب و هوایی جوان را به یاری آموزش و فناوری در هند بسیج کرده است.
“ما تجربه چاره جویی را داریم اما باید این تجربه را به جامعه منتقل کرد. فناوری کمک می کند تا این جوانان یا سربازان چاره جو، خودشان اجتماعی را شکل دهند. این سامانه امکان آموزش را فراهم می کند و این جوانان احساس نمی کنند که تنها مانده اند یا در اقلیت اند. آن ها به این وسیله آموزش می بینند.”
برآورد می شود که تا سال ۲۰۳۰ با گرم شدن زمین، ۳۴میلیون شغل در هندوستان از میان خواهد رفت. اما کولدیپ و تیمش معتقدند که سرمایه گذاری روی جوانان و آماده سازی آن ها آینده را تغییر می دهد.
“جوانان نه سازنده آینده که سازنده حال حاضرند. برای حل یک مسئله پیچیده باید کار را از حال حاضر شروع کرد.”
موسسه وایز در سال ۲۰۰۹با هدف کاستن از شکاف در نظام آموزشی به کمک و همکاری ابتکار در قطر گشایش یافت. از آن زمان تا کنون ۲۵۰میلیون نفر در۲۰۰کشور دنیا به واسطه طرح هایی نظیر ریپ بنفیت از کمک این نهاد بهره مند شدند.
“در آخرین مراسم اهدای جوایز طرح های برگزیده وایز، یکی از برندگان از شهرک آموزشی قطر می آمد.”
در برنامه مهم تر از همه، آموزش، طرح بانک منابع آموزشی رایگان برای پاسخگویی به نیاز دوران همه گیری به اجرا درآمد. چون بسیاری از مدارس بسته شده بود و این مخصوصا به کودکان مناطق محروم آسیب می رساند.
“هدف ما یافتن راهی برای یادگیری برنامه محور بود و می خواستیم در جاهایی که منابع آموزشی محدود است این کار را تسهیل کنیم. می خواستیم کودکان بی بضاعتی که از معلم و تسهیلات تحصیلی بی بهره اند بتوانند از این شیوه استفاده کنند.”
اما کار این گروه پس از بازگشایی مدارس نیز ادامه دارد.
“ما می خواهیم با حاشیه نشینان اجتماع کار کنیم. یعنی کسانی که از شیوه فعلی آموزش بهره ای نمی برند. می خواهیم به آن ها برای تولید محتوای درسی مناسب همکاری کنیم. ما می خواهیم کار برای شرایط اضطراری را ادامه بدهیم تا کودکانی که گرفتار بحران ها و شرایط اضطراری می شوند، در کوتاه مدت و میان مدت، فرصت ادامه تحصیل داشته باشند و از آموزش دور نیفتند.”
“چالش های آموزش در طول سال ها تغییر می کند اما یک چیز برای اعضای وایز ثابت است. اعتقاد به این که هر کودک در هر حال باید امکان آموزش خوب داشته باشد. ما با مدیر پژوهش و تولید محتوای موسسه وایز، درباره سرمایه گذاری بر جوانان گفت و گو کردیم.”
“بسیار ممنون که دعوت امروز ما را پذیرفتید. امروز همه گیری اهمیت ابتکار را بیش از پیش روشن کرده. فکر می کنید بزرگ ترین نتایجی که وایز از چنین رویداد بی سابقه ای گرفته چه بوده؟”
“همه گیری کوید ۱۹ در کشور های توسعه یافته و درحال توسعه نه تنها در حوزه آموزش، که در تمامی حوزه های اختلال ایجاد کرد. یکی از طرح هایی که در میانه بحران کوید با همکاری دانشگاه کمبریج اجرا کردیم، توجه به والدین کودکانی بود که در یادگیری ناتوانی داشتند و برای چنین مواردی به یافته های و توصیه هایی رسیدیم. برای نمونه متوجه شدیم که این جا در قطر، ارتباط مدرسه و والدین بسیار خوب است. اما دروس دانش آموزان باید به شکلی باشد که آن ها بتوانند با همه گیری کنار بیایند. همچنین بر اساس نتایج این پژوهش ها به طرح آموزشی جامعی رسیدیم. طرحی که شامل همگان می شود از جمله شامل دانش آموزانی که توانایی یادگیری اندکی دارند.”
آموزش و یادگیری و بطور کلی تحصیل در قطر یکی از ارکان برنامه قطر برای سال ۲۰۳۰ است.
موسسه وایز چه نقشی در رسیدن به این هدف ایفا می کند؟
“از آن جایی که تولید علم بخشی از اقتصاد دانش بنیاد است، ما با مراکز پژوهشی و دانشگاهی داخل و خارج همکاری می کنیم تا گزارش هایی تهیه کنیم. در برنامه رهبری آموزش تعدادی طرح داریم که یکی از آن ها توانمند سازی دست اندرکاران آموزش است. این کار قابلیت افراد را بسط می دهد. ما با مدیران و معلمان مدارس کار می کنیم تا قابلیت کاری شان را به ویژه در سر کلاس بهبود ببخشیم.
اگر به نتایج پژوهش های دانشگاهی درباره نقش دست اندرکاران آموزش نگاه کنید، این امر بسیار روشن است اما جای آن در طرح ریزی ها و برنامه ها خالی است. ما این شبکه را به این منظور راه اندازی کردیم که به مدیران و معلمان کمک کند تا نقش خودشان را در تحول نظام آموزشی ایفا کنند.”
طرح روز های یادگیری تحصیل در قطر برای جذاب تر کردن آموزش ایجاد شده تا فرایند یادگیری را از مدارس رسمی به فضاهایی نظیر این جا در محله مشیرب منتقل کند. مضمون امسال توانمند سازی جوانان است.
عبدالله و کریم بیش از چند ماه نیست که همدیگر را می شناسند اما علایق مشترک زیادی از جمله تنیس و موسیقی دارند. این دانشجویان عضو برنامه ای به نام بست بادیز قطر اند که افراد دچار ناتوانی را دور هم جمع می کند تا همدیگر را بهتر بشناسند.
“برنامه بست بادیز کمکم کرده افراد بیشتری را بشناسم و ارتباط ها و دوستان زیادی پیدا کنم.”
این طرح که 15سال پیش آغاز شده به افراد دچار ناتوانی ذهنی کمک می کند وارد اجتماع شوند و همچنین سبب شده آن ها که ناتوانی ذهنی خاصی ندارند همتایانشان را بهتر بشناسند.”
” بست بادیز چشم من را به روی امکانات مختلف و افرادی که نیاز های خاص دارند، باز کرد. زندگی من بهتر شده و من خوشحالم که افراد زیادی را دیده ام که کمک کرده اند بهتر باشم.”
“دوستی هایی که شما می گیرد معمولا طولانی مدت اند. این دوستی ها بر اساس سن و جنسیت و علایق مشترک شکل می گیرد چون اساس معمول دوستی همین هاست و قانون و قاعده خاصی ندارد.”
“ایجاد فضای امن در دنیای واقعی کار دشواری است اما ایجاد چنین فضایی در متاورس چطور است؟ فضای مجازی، شبکه های اجتماعی و اتاق های گفت و گوی اینترنتی پر از چیزهایی است که والدین برای کودکانشان نمی خواهند. شرکت اینترکانوبی می کوشد در متاورس فضایی ایمن برای کودکان ایجاد کند. “
“ایمنی مجازی نتیجهٔ عناصر مختلفی است، مثلا اینکه فرد چقدر بناست اینجا باشد؟ چطور رفتار کند؟ در صورت خطا مقررات چیست؟ بنابراین والدین و گردانندگان تحصیل در قطر باید همکاری کنند، حتی کاربران درچنین فضایی باید توازن بین امنیت و آزادی را خودشان پیدا کنند.”
اما نتیجهٔ تلفیق زبان‌آموزی و ورزش چیست؟
حاصل این کار برای کارولین سیبلی، کلاس یوگا به زبان عربی است “من فکر می کنم هر تنی نیازمند حرکت است و با حرکت احساس واقعا بهتری پیدا می‌کند. حتی در متاورس هم وقتی دانشجویان درگیر فعالیت و تحرک می‌شوند اطلاعات تازه‌ای کسب می‌کنند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که تحرک به فرآیند کسب اطلاعات سرعت می‌دهد و عملا به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مطالب را مدت طولانی‌تری به ذهن بسپارند چون حین یادگیری چیزهای تازه احساسات و عواطف‌شان فعال می‌شود.”
عایشه با یک فرزند مبتلا به اوتیسم چیز های بسیاری آموخته.
“ابتدا غرق احساساتی شدم که بیشتر بهت و انکار بود.” اما او وقتی توانست مشکل دخترش را بپذیرد، به یاری دو مادر دیگر صفحه‌ای ویژهٔ والدین کودکان مبتلا به اوتیسم راه‌اندازی کرد. گروه آنها منابع مطالعه را به عربی و انگلیسی دراختیار نیازمندان می‌گذارد.
“متوجه شدیم که با یادگیری از مادرانی که تجربهٔ مشابهی داشته‌اند، به‌خصوص آنهایی که جوان‌تر‌اند و اخیرا به اوتیسم فرزندشان پی برده‌اند، آسان‌تر به راه‌حل‌های درمانی و آموزشی می‌رسیم.”
طرح روزهای یادگیری دوحه نشان داده که وقتی احساس تعلق به جمع در کار باشد یادگیری غیررسمی به شکل مجازی یا حضوری همه جا میسر است. قطر با استقبال از فناوری های تازه و نیز درک تفاوت های فردی می کوشد نظام های آموزشی کهنه را کنار بگذارد و پیشرو راهی باشد که فراتر از مرز ها و محدوده ها به چشم انداز تازه ای از آموزش و یادگیری می رسد.
